تصویرها

پایه GN

بزودی

کشت بافت، رشد بافت‌ها یا یاخته‌ها به صورت جداگانه از جاندار است. این کار معمولاً با استفاده از محیط کشت مایع، نیمه جامد یا جامد (مانند محیط کشت براث یا آگار) انجام می‌شود. کشت بافت به کشت یاخته‌ها و بافت‌های حیوانی اشاره می‌کند. در اصطلاح اختصاصی‌تر از این اصطلاح برای کشت گیاهان استفاده می‌شود.
کشت بافت و کشت یاخته به همراه روش‌های مهندسی ژنتیک سه ستون فناوری زیستی به‌عنوان یکی از دانش‌های پیشرفته جهان به‌شمار می‌آیند. با علم به این موضوع که هر یک از یاخته‌های گیاهی تمایز نیافته توانایی تبدیل‌شدن به گیاه کامل را دارند، دریچه‌ای تازه پیش روی دانشمندان و پژوهشگران علوم زیستی از جمله پزشکی، کشاورزی و داروسازی گشوده شد، به نحوی که در مقایسه با روش‌های اصلاح سنتی گیاهان، تسریع قابل ملاحظه‌ای در مدت زمان اجرای برنامه‌های اصلاح‌نژادی به وجود آمد و امکان انجام تلاقی‌های میان‌جنسی را نیز فراهم نمود. علاوه بر این نگهداری ذخایر توارثی، تولید گیاهان عاری از ویروس و تولید گیاهان هاپلوئید از جمله کاربردهای مهم دیگر کشت بافت و یاخته گیاهی می‌باشند.

کشت بافت، رشد بافت‌ها یا یاخته‌ها به صورت جداگانه از جاندار است. این کار معمولاً با استفاده از محیط کشت مایع، نیمه جامد یا جامد (مانند محیط کشت براث یا آگار) انجام می‌شود. کشت بافت به کشت یاخته‌ها و بافت‌های حیوانی اشاره می‌کند. در اصطلاح اختصاصی‌تر از این اصطلاح برای کشت گیاهان استفاده می‌شود. اصطلاح «کشت بافت» به وسیلهٔ آسیب‌شناس آمریکایی مونتروز توماس باروز، ابداع شد. روش‌های کشت بافت مبتنی بر دو مرحله تمایززدایی و تمایزیابی است که انجام هر یک از این مراحل به شرایط خاصی نیاز دارد و باید در محیطی عاری از هرگونه آلودگی صورت پذیرد که گاه باعث افزایش هزینه تولید می‌شود. با این وجود مراکز تولیدی سالیانه میلیون‌ها نهال و گیاه مختلف را از طریق روش‌های ریزازدیادی به بازار عرضه می‌کنند و فراورده‌های زیستی متعددی نیز با استفاده از روش‌های کشت بافت تولید می‌شوند.

هر کدام از گیاهان بر اساس پروتکل‌هایی که معمولاً به روش آزمون و خطا به دست می‌آید برتی رشد به بسترهای خاصی احتیاج داشته که میزان مواد معدنی، آنزیم‌ها و ویتامین‌ها در هر کدام متفاوت است.

کشت بافت در یاخته‌ها انسانی و جانوری به منظور پیوند بافت‌ها یا اندام‌ها، تولید و استخراج برخی مواد مؤثره یا کارهای پژوهشی انجام می‌گیرد.

مقایسه تولید نهال به روش کشت بافت با روش‌های سنتی:

در روش‌های سنتی تکثیر نهال، مشکلات متعددی وجود دارد که کشت بافت این چالش‌ها را برطرف می‌کند:

انتقال بیماری‌ها: در روش‌های سنتی، احتمال انتقال بیماری‌ها از طریق بذر یا قلمه بسیار زیاد است. اما در کشت بافت، تمامی فرآیندها در محیط‌های استریل و کنترل‌شده انجام می‌شوند، به همین دلیل نهال‌ها عاری از هرگونه بیماری هستند.

تنوع ژنتیکی نامطلوب: در روش‌های سنتی، نهال‌های تولید شده ممکن است از نظر ژنتیکی متنوع باشند، که این تنوع می‌تواند به کاهش یکنواختی محصولات و مشکلات کیفیتی منجر شود. در مقابل، در کشت بافت، تمام نهال‌ها از نظر ژنتیکی یکسان هستند و کیفیت یکنواختی دارند.

زمان‌بر بودن: روش‌های سنتی مانند قلمه‌گیری یا کاشت بذر معمولاً زمان زیادی نیاز دارند. اما در کشت بافت، زمان تکثیر به‌طور قابل توجهی کاهش می‌یابد.

نیاز به فضای زیاد: در روش‌های سنتی، برای تکثیر گیاهان به فضای زیادی نیاز است. در حالی که در کشت بافت، حجم زیادی از نهال‌ها در فضای کوچک آزمایشگاهی تولید می‌شوند.

هزینه‌های بالای نگهداری: در روش‌های سنتی، هزینه‌های مربوط به نگهداری و کنترل آفات و بیماری‌ها به‌طور قابل توجهی بالاتر است. اما در کشت بافت، به دلیل تولید نهال‌های سالم و مقاوم، این هزینه‌ها کاهش می‌یابد.

مزایای نهال تولید شده به روش کشت بافت:

کاهش هزینه‌ها: تولید نهال‌های کشت بافتی به دلیل مقاومت بالای آن‌ها در برابر بیماری‌ها، نیاز به مصرف سموم شیمیایی را به شدت کاهش می‌دهد. همچنین به دلیل رشد سالم‌تر، هزینه‌های مربوط به جایگزینی نهال‌های آسیب‌دیده کاهش می‌یابد.

پایداری زیست‌محیطی: یکی از چالش‌های اصلی در کشاورزی سنتی، استفاده بیش از حد از سموم و مواد شیمیایی است که به محیط زیست آسیب می‌زند. با انتخاب نهال‌های کشت بافتی، نیاز به این مواد به میزان زیادی کاهش می‌یابد. این روش به حفظ سلامت خاک و منابع آبی کمک کرده و کشاورزی پایدار‌تر و دوستدار محیط زیست را ترویج می‌دهد.

اگر می‌خواهید باغ خود را به یکی از سالم‌ترین و موفق‌ترین باغ‌ها تبدیل کنید، وقت آن است که از نهال‌های کشت بافتی  استفاده کنید.